Koszt budowy domu wg badań zleconych przez Komisję Europejską stanowi jedynie 20% wydatków jakie trzeba ponieść, będąc jego posiadaczem. Pozostałe 80% to koszty związane z jego eksploatacją – rachunki za media oraz remontami – od prostych napraw po wymianę instalacji czy okładzin. 60% wydatków na dom to wydatki na jego ogrzewanie. Z czego budować i jak budować, żeby ograniczyć te koszty?
Musimy trzymać się wytycznych budowlanych czyli warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, w których znajdziemy maksymalny współczynnik przenikania ciepła dla różnych przegród, w tym dla ścian zewnętrznych. Od początku roku 2017 wynosi on max. 0,23W/m2K. Można go zrealizować za pomocą różnych materiałów i technologii. Wartość współczynnika przenikania ciepła nie zależy od kolejności warstw ściany. Ale kolejność tych warstw będzie mieć wpływ na transport wilgoci i rozkład ciśnień pary wodnej w przegrodzie.
Ściany pełnią kilka ról – konstrukcyjną, działową, izolacyjną (cieplną i akustyczną) oraz akumulacyjną.
Co znajdziesz w artykule:
Ściany jednowarstwowe
Tu wszystkie role ścinany przejmuje jedna warstwa. Ale musi być przede wszystkim ciepła.
Zalety:
Jedna warstwa to mniej pracy przy budowie ścian i znaczne przyspieszenie procesu budowlanego oraz mniejsze koszty budowy, chociażby o robociznę, koszt pracy rusztowań. To także mniej możliwości popełnienia błędów przy jej realizacji.
Wady:
Taka ściana będzie grubsza od innych, co wiąże się z szerszym fundamentem. Ciężko połączyć wszystkie funkcje ściany w ścianie jednowarstwowej. Dobry materiał izolacyjny nie jest dobrym materiałem akumulacyjnym. Żeby dom zyskał na akumulacyjności można zastosować materiał o dużej pojemności cieplnej na ścianki działowe. Ściana ciepła to ściana porowata, więc także mniej wytrzymała niż taka z materiałów litych. Słabe punkty ściany jednowarstwowej – wieńce i nadproża wykonane niefachowo to mostki termiczne, którymi ciepło ucieknie z domu.
Ściany dwuwarstwowe
Mur, pełniący rolę konstrukcyjną, działową i akumulacyjną otulony jest warstwą izolacyjną. Od czynników atmosferycznych chroni ścianę elewacja wykonana metodą lekką mokrą lub suchą – tynk lub elementy osłonowe na ruszcie.
Zalety:
Bardzo wytrzymała i ciepła ściana.
Ściany trójwarstwowe
Mur konstrukcyjny, otulony warstwą izolacyjną jest dodatkowo osłonięty warstwą muru, pełniącego rolę elewacji i chroniącego od czynników atmosferycznych.
Zalety:
Doskonała ochrona przed hałasem. Wysoka wytrzymałość takiej ściany i jednocześnie dobra izolacyjność. Trwała elewacja.
Pustaki ceramiczne – np. Porotherm
Z tych pustaków można budować zewnętrzne i wewnętrzne ściany nośne. Pustaki posiadają na swoich krótszych krawędziach pióro-wpust, dzięki czemu murowanie idzie szybciej, bo nie trzeba stosować pionowych spoin.
Posiadają wydrążone pionowe tunele, które poprawiają izolacyjność. Dzięki tym przestrzeniom nie są takie ciężkie. Muruje się je na cienkospoinową zaprawę, a także tradycyjną grubą zaprawę i piankę. Glina, woda, piasek, trociny lub pył drzewny – to naturalne surowce, pustaki ceramiczne są zdrowe i przyjazne naturze. Pustaki wypala się w temp. 900-1200oC, co całkowicie eliminuje wilgoć z wnętrza materiału, co również eliminuje możliwość rozwoju grzybów i pleśni. Materiały ceramiczne są paroprzepuszczalne, jeśli w pomieszczeniu zrobi się za sucho, ściana w naturalny sposób zapewnia optymalny mikroklimat, wyrównując wilgotność. Jest dobrym akumulatorem ciepła, ma też bardzo dobrą izolacyjność akustyczną. Mają dużą nośność.
Współczynnik U dla ściany o gr. 25cm z pustaka POROTHERM waha się od 0,81 do 1,03W/m2K w zależności od podtypu.
Są kruche i trudne w obróbce, narażone na uszkodzenia przy bruzdowaniu i cięciu oraz mocowaniu do nich. Konieczne stają się grubsze tynki wewnętrzne.
Bloczki silikatowe – np. Silka
Wapienno – piaskowe bloczki są ciężkie, o dużej gęstości, bardzo wytrzymałe, o dużej pojemności cieplnej, łatwe w obróbce, murowanie na cienką zaprawę klejową, dobrze izolują akustycznie. Są produkowane z naturalnych materiałów. Murowanie na pióro – wpust eliminuje pionową spoinę między bloczkami, przyspiesza prace i ogranicza występowanie mostków termicznych. Mają gładką powierzchnię, dzięki czemu nie jest konieczna gruba warstwa tynku.
Mają kiepskie właściwości izolacyjne – U=1,61W/m2K
Bloczki z betonu komórkowego – np. Ytong
Piasek, wapno, woda, niewielkie ilości cementu i anhydrytu. Do wytworzenia porów używa się pasty aluminiowej oraz wodorotlenku wapnia.
Lekki, porowaty, wytrzymały, ciepły, łatwy w obróbce, murowanie na cienką zaprawę klejową, co tak jak i system pióro – wpust ogranicza występowanie mostków termicznych.
Mają najlepsze właściwości termoizolacyjne – mur z bloczka Ytong o gr. 24cm ma U=0,38W/m2K, a ściana z bloczka Ytong Energo+ o gr. 48cm ma U=0,17W/m2K i może pozostać jednowarstwowa, bo spełnia parametry termoizolacyjne dla przegród zewnętrznych.
Jest nasiąkliwy, im niższa klasa tym bardziej miękki i mniej wytrzymały i kruchy.
Przy wyborze materiału do budowy ścian trzeba popatrzeć na budynek całościowo i zadecydować, co jest dla inwestora najważniejsze – jak budynek będzie funkcjonował, czy zawsze ktoś będzie w domu, czy raczej dom będzie sypialnią, czy więc potrzebuje dużej akumulacyjności, czy bardziej wytrzymałości. Jak i czy w ogóle będzie ocielony oraz jak i czym zamierza go ogrzewać. Czy buduje na uboczu, czy przy ruchliwej drodze, gdzie akustyka muru będzie istotna. A może bardziej zależy mu na izolacji akustycznej wewnątrz, pomiędzy pomieszczeniami. Czy chce i potrafi wybudować dom samemu, czy ważna jest dla niego łatwa i szybka obróbka materiału i szczelność połączeń.
Pojemność cieplna – czy i kiedy jest ważna?
Jeśli budujemy dom o dużej pojemności cieplnej, to gdy włączymy ogrzewanie, ściany początkowo zimne w miarę upływu czasu nagrzeją się i zmagazynują energię cieplną. Gdyby ogrzewanie przestało działać, lub sami byśmy je wyłączyli, dom nie wychłodzi się natychmiast, bo nagrzane wcześniej ściany będą oddawały ciepło do wewnątrz. Przebywając wówczas w domu nie zmarzniesz, mimo że ogrzewanie domu jest wyłączone. Ściany jednak potrzebują sporo czasu, żeby się naładować energią, więc jeśli budujesz dom z materiałów ciężkich jak Silka, gdy często nie ma Cię w domu i w tym czasie chcesz przykręcić lub wyłączyć ogrzewanie nie jest najlepszym pomysłem. Zgromadzona energia w ścianach, za którą zapłaciłeś, zmarnuje się pod Twoją nieobecność. Gdy wrócisz i podkręcisz ogrzewanie, zimne i ciężkie ściany będą potrzebowały sporo czasu, żeby się wygrzać.
Gdy dom użytkujesz sezonowo, lepiej zbudować go z materiałów mniej akumulacyjnych lub w technologii szkieletowej. Szybko się wychłodzi, ale także szybko nagrzeje. Do takiego domu zastosowanie mają systemy grzewcze o małej bezwładności. Warto też podkreślić, że dom z takich materiałów szybko się również przegrzewa. Warto ograniczyć przeszklenia od południa, narażone na bezpośrednie słońce.
