Od nowego roku obowiązują nowe niższe wartości graniczne współczynnika przenikania ciepła U dla przegród zewnętrznych, w tym ścian, stropodachów i dachów. Jakie rozwiązania spełnią nowe wymagania cieplne dla stropodachów drewnianych? Bierzemy pod uwagę sposób ułożenia izolacji oraz sposób wentylowania. Żeby wybrać sposób ułożenia i materiał trzeba wziąć pod uwagę fakt, że od tego roku U dla stropodachu powinno być w granicach 0,18 W/m²K (0,15 W/m²K od 2021r.). Należy przyjrzeć się konstrukcji i ocenić połączenie ściany zewnętrznej ze stropem pod kątem liniowych mostków cieplnych. Równie ważna będzie ocena ryzyka wystąpienia kondensacji wilgoci między materiałami, z których składa się dach oraz ryzyko kondensacji wilgoci na wewnętrznej powierzchni dachu, bo wiąże się z tym ryzyko rozwoju pleśni i grzybów.

Dobry materiał do dociepleń powinien mieć niski współczynnik przewodzenia ciepła (lambdę) i być porowaty. Musi być niepalny, dobrze żeby był dźwiękochłonny i szczelnie wypełniał przestrzeń między krokwiami. Materiał lekki i łatwy w montażu znacznie przyspieszy pracę przy ocieplaniu poddasza.

Materiały do izolacji cieplnej poddasza

– Wełna mineralna skalna – produkowana z mieszanki bazaltów i margli z żużlem wielkopiecowym – maty, płyty i granulaty – λ = 0,03 – 0,045W/mK

– Wełna mineralna szklana – produkowana ze stłuczki szklanej i piasku kwarcowego – maty, płyty i granulaty – λ = 0,035 – 0,038W/mK

– Wełna celulozowa – produkowana z makulatury gazetowej – sypki włóknisty granulat – λ = 0,037W/mK

– Płyty drzewne – produkowane z rozwłóknionego drewna – λ = 0,038W/mK

– Płyty z owczej wełny – zdolne do neutralizacji formaldehydów – λ = 0,037W/mK

– Pianka poliuretanowa PIR/PUR – chemoutwardzalna, sztywna piana natryskowa

– Otwarte pory – spieniona na budowie – λ = 0,036 – 0,04W/mK

– Zamknięte pory – płyty z osłoną lub bez – λ = 0,021 – 0,024W/mK

– Płyty korkowe – z korka ekspandowanego – λ = 0,037W/mK

Wyboru materiału trzeba dokonać na podstawie właściwości cieplnych, wilgotnościowych, akustycznych i przeciwpożarowych.

Jak układać ocieplenie

Prawidłowe ułożenie izolacji ma ogromny wpływ na efektywność ocieplenia. Gdy izolacja zostanie położona niedokładnie, albo zsunie się po pewnym okresie eksploatacji, straty ciepła mogą wzrosnąć nawet do 70%.

Do częstych błędów zalicza się błędy w budowie wentylacji dachu. Prowadzi to do zawilgocenia materiałów izolacyjnych, a te gdy są mokre dużo gorzej izolują. W dalszym czasie powodować mogą zawilgocenie konstrukcji dachu, gnicie i zagrzybienie.

Od strony zewnętrznej (od pokrycia dachowego) układa się folię paroprzepuszczalną, która zapobiega przedostawaniu się wilgoci do wewnątrz izolacji i jednocześnie pozwala izolacji oddychać, czyli odprowadza ewentualną wilgoć na zewnątrz. Po położeniu izolacji nakłada się folię paroizolacyjną i warstwę wykończeniową – płytę GKF.

Wełną czy pianą?

To bardzo gorący temat na wszelkich forach internetowych i grupach na facebooku. Jak we wszystkim spotkać można zwolenników i przeciwników poszczególnych rozwiązań. Porównamy te dwa materiały i przyjrzymy się co można zyskać, a co stracić decydując się na określony materiał.

Współczynnik przenikania ciepła U

Od 2017r. obowiązuje 0,18 W/m²K dla dachu.

Wełna mineralna ma λ = 0,03 – 0,045W/mK – żeby uzyskać wymagany współczynnik U potrzeba warstwy ocieplenia o grubości 15 – 23cm. W praktyce warto stosować grubsze warstwy, ocieplać także nakrokwiowo, ponieważ w ten sposób niweluje się mostki termiczne w miejscach, gdzie są drewniane belki. Mają one gorsze właściwości izolacyjne niż wełna mineralna i tą drogą ciepło będzie uciekało.

Piana zamkniętokomórkowa ma λ = 0,021 – 0,024W/mK i stosuje się ją do ocieplania od zewnątrz w postaci gotowych mat lub od wewnątrz metodą natryskową – żeby uzyskać wymagany współczynnik potrzeba warstwy o grubości 11,5 – 12cm.

Piana otwartokomórkowa ma λ = 0,036 – 0,04W/mK i stosuje się ją do ocieplania od wewnątrz poprzez natryskiwanie – warstwa grubości 18 – 20cm wystarczy, ale mamy jeszcze krokwie, które są słabym punktem izolacyjnym i wypada również położyć dodatkową warstwę izolacji nakrokwiowej.

Zarówno wełna mineralna jak i piana PUR mają podobny współczynnik przewodzenia lambda. Producenci piany czasami stosują trik marketingowy, porównując najlepszą pianę do najgorszej wełny jako podstawę do obliczeń zysków z zastosowania nowej technologii ocieplania. W rzeczywistości parametry tych dwóch materiałów są podobne. Piana jest tu o tyle lepsza, że sposób jej nakładania powoduje, że wejdzie w każdą szczelinę i jest nieoceniona w izolacji skomplikowanych powierzchni, ze względu na jej doskonałą przyczepność.

Ciężar

Duży ciężar ocieplenia ma wpływ na przekroje elementów konstrukcyjnych, bo zwiększa się obciążenie więźby dachowej – to więcej drewna do budowy. Z drugiej strony większa masa izolacji termicznej to lepsza izolacja akustyczna poddasza.

1m³ wełny mineralnej waży 10 – 60kg

1m³ piany otwartokomórkowej waży 8 – 10kg

1m³ piany zamkniętokomórkowej waży 30 – 60kg

Odporność na ogień

Klasy główne odporności na ogień to A1, A2, B, C, D, E i F

Badanie niepalności polega na obserwacji jak zachowuje się materiał pod wpływem temperatury rzędu 750^oC przez okres 30 minut.

Badanie zapalności polega na obserwacji jak i czy pod wpływem małego płomienia zapali się, rozżarzy i rozprzestrzeni się ogień na danej powierzchni w określonym czasie.

Materiały klasy A1 są niepalne i wykazują minimalną wartość ciepła spalania.

A2 – także są niepalne, a przyrost szybkości wydzielania energii podczas pożaru jest niewielki, poniżej 120 W/sek.

B – w testach nie zaobserwowano gwałtownego rozprzestrzeniania się ognia, materiał tej klasy ma ograniczony udział w pożarze.

Wyroby klasy C, D, E i F mogą doprowadzić do gwałtownego rozprzestrzenienia się ognia.

Wełna mineralna skalna ma klasę A1, wełna mineralna szklana ma klasę A2. Izolacja wykonana z wełny mineralnej będzie chronić więźbę dachową przed ogniem i rozprzestrzenianiem się pożaru.

Piana poliuretanowa sama w sobie ma klasę E, czyli jest łatwo zapalna, samogasnąca (w przypadku odstawienia ognia gaśnie, podczas przyłożenia ognia topi się), ma bardzo duży udział w pożarze. Jak więc możliwe, że taki materiał stosowany jest do ocieplenia drewnianej więźby dachowej? Producenci ocieplenia z piany podają klasę odporności ogniowej jako B, s1, d0, czyli prawie nie palna, niewielkie wytwarzanie dymu, brak wytwarzania płonących kropli. Te parametry dotyczą jednak nie samej piany, a całkowitej zabudowy poddasza ocieplonego pianą i zamkniętego płytą gipsowo – kartonową o gr. 12mm, która należy do klasy odporności na ogień A2.

Związki chemiczne, jakie wydzielają się w wyniku spalania poliuretanu to dwutlenek węgla, tlenek węgla, chlorowodór, dwutlenek azotu oraz cyjanowodór.

Cena ocieplenia

Porównajmy taką samą grubość ocieplenia wełną mineralną i pianą otwartokomórkową o tych samych parametrach.

Wełna mineralna to koszt 18-50zł/m² w matach, 20-34zł/m² w płytach, dodatkowo ok. 25zł/m² za robociznę

Piana otwartokomórkowa o tej samej lambdzie to koszt 52-54zł/m² materiału z robocizną lub 140-160zł/m² przy pianie zamkniętokomórkowej (w procesie spieniania komórki piany wypełniane są gazem, który daje wyższe współczynniki izolacyjności. Mówi się, że z czasem następuje dyfuzja powietrza zewnętrznego, które zastępuje dwutlenek węgla z komórek i izolacyjność takiego materiału spada).

Przenikanie wilgoci

Wełna mineralna – nasiąkliwość wodą <1kg/m², współczynnik oporu dyfuzyjnego czyli szybkość przepływu pary wodnej przez dany materiał – dla powietrza i wełny mineralnej wynosi 1

Piana otwartokomórkowa – nasiąkliwość wodą 0,85kg/m², współczynnik oporu dyfuzyjnego 3

Piana zamkniętokomórkowa – nasiąkliwość wodą 19kg/m², współczynnik oporu dyfuzyjnego 137 – przy stosowaniu tego materiału nie potrzeba już dawać folii paroizolacyjnej, ponieważ materiał ten ma wystarczający opór dyfuzyjny.

Materiałem lepiej „oddychającym” jest wełna mineralna, niewiele gorszym jest piana otwartokomórkowa, a piana zamkniętokomórkowa ma podobny opór dyfuzyjny do styropianu i słabo przepuszcza parę wodną.